Psikoloji Terimleri ve Anlamları | Psikolojik Terimler

Bazı temel psikoloji terimleri ve anlamları:

1. Bilinçaltı (Bilinçdışı): Farkında olmadığımız, ancak davranışlarımızı ve düşüncelerimizi etkileyen zihinsel süreçler. Sigmund Freud’un kuramında önemli bir yer tutar.
2. Ego: Freud’un psikanalitik teorisinde, kişinin gerçek dünya ile ilişkilerini düzenleyen, id ve süperego arasındaki dengeyi sağlayan yapıdır.
3. Id: Freud’un teorisinde, insanın doğuştan gelen ilkel dürtülerini ve arzularını temsil eden kişilik yapısıdır. Temel amacı haz aramaktır.
4. Süperego: Freud’un teorisine göre, ahlaki değerleri ve toplumsal normları temsil eden, id’in arzularını kontrol eden yapı.
5. Kognitif (Bilişsel): Zihinsel süreçlerle ilgili bir terimdir. Düşünme, algılama, öğrenme, hatırlama gibi süreçleri ifade eder.
6. Davranışçılık (Behaviorism): İnsan davranışlarının çevresel etkenlerle şekillendiğini savunan psikolojik yaklaşım. Öğrenme, pekiştirme ve şartlanma gibi süreçlere odaklanır.
7. Anksiyete (Kaygı): Tehlike veya tehdit karşısında hissedilen endişe veya korku. Normal bir tepki olmakla birlikte, aşırı ya da sürekli olduğunda anksiyete bozukluğu olarak tanımlanır.
8. Depresyon: Uzun süreli ve yoğun bir üzüntü, ilgisizlik, yorgunluk ve değersizlik hissiyle karakterize edilen bir ruh hali bozukluğu.
9. Şema: Bilişsel psikolojide, bireyin dünyayı nasıl algıladığını ve anladığını düzenleyen zihinsel yapılardır.
10. Travma: Kişinin fiziksel ya da duygusal olarak ciddi bir hasara uğramasına neden olan olaylar sonucu ortaya çıkan ruhsal yaralanma.

    

11. Pozitif Pekiştirme: Davranışın ardından olumlu bir sonuç verilerek davranışın tekrarlanmasının sağlanması.
12. Negatif Pekiştirme: Hoş olmayan bir durumun ortadan kaldırılmasıyla davranışın tekrarlanmasının sağlanması.
13. Sosyal Öğrenme: İnsanların, başkalarını gözlemleyerek davranışları öğrendiğini öne süren psikolojik teori. Albert Bandura tarafından geliştirilmiştir.
14. Motivasyon: Bir davranışı başlatan, yönlendiren ve sürdüren içsel veya dışsal güdü.
15. Empati: Başkalarının duygularını ve düşüncelerini anlama yetisi. Empatik bir kişi, başka birinin bakış açısından olayları değerlendirebilir.
16. Kişilik Bozukluğu: Bireyin düşünme, algılama ve davranış biçimlerinde kalıcı, uyumsuz ve katı kalıplar gösteren ruhsal durum.
17. Psikoz: Gerçeklikten kopukluk, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi belirtilerle kendini gösteren ağır bir ruhsal hastalık durumu.
18. Şizofreni: Gerçeklikten kopuk düşünce, algı ve davranışlarla seyreden bir tür psikoz. Halüsinasyonlar, sanrılar ve düşünce bozuklukları yaygındır.
19. Yas: Bir kayıp sonrasında yaşanan duygusal acı ve yas sürecinin psikolojik ifadesi. Genellikle ölüm veya ayrılık sonrası ortaya çıkar.
20. İçgörü: Bir kişinin kendi düşünce, duygu ve davranışlarının farkına varması ve anlaması. Terapi sürecinde önemli bir bileşendir.