Dadaizm Sanat Akımı | Temsilcileri ve Eserleri

Dadaizm Sanat Akımı | Temsilcileri ve Eserleri

Dadaizm Nedir ?

Dadaizm, 20. yüzyıla hükmeden bir sanat akımıdır. Savaşa ve toplumsal düzensizliğe karşıt olarak ortaya çıkmıştır, fakat özünde dadaizm her şeye karşıdır…

Dadaizm, savaşa, savaşın barbarlığına, sanattaki ve gündelik hayattaki entelektüel kalıba ve katılığa ve aynı zamanda da erotizme karşı bir protesto olmuştur.

Dada, var olan sanatsal düzenlere de karşıydı ve onları reddediyordu ve zaten dadanın asıl olayı buydu. Dada her şeye karşıdır derken şaka yapmıyordum…

…Sanat Öldü Yaşasın Sanat… 

Bu bir dadaizm sloganıdır ve bu sloganın asıl sebebi dadanın sanata karşı olması ve kendi sanat anlayışını ortaya koyma çalışmasıdır.

Dadaizm Sanat Akımı

Yirminci yüzyılın başlarında Avrupa’da ortaya çıkmış bir sanat akımıdır. İlk önce İsviçre’de yayılmaya başlandı, 1920’lerde ise Paris’te yayılmaya devam etii. Dadaizm akımı ilk olarak Birinci Dünya Savaşı’na tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Dadaizm, modern kapitalist toplum estetiği yerine anlamsızlık ve mantıksızlık vurgulanmıştır. Bu sayede anti kapitalist ve anti-burjuva tepkileri dile getirilmeye çalışılmıştır.

Bu sanat akımında neredeyse bütün sanat dallarına ait sanat eserleri bulunmaktadır. Eser anlamında çok geniş yelpazeye sahip bir sanat akımıdır, sadece görsel sanatlar da değil edebiyat, müzik gibi birçok sanat dalında da etkili olmuştur. Ses, yazı, kolaj, heykel, resim gibi her türlü materyali eserlerinde kullanılmıştır.

Şiddet, savaş ve milliyetçiliğe karşı tavır sergileyen sanatçılar radikal sol ile siyasi yakınlıklarını korudular.

Dadacılık Anlamı

Dada ismi, Avusturyalı sanatçı olan Richard Huelsenbeck’in bir sözlüğe bıçak saplaması ve bıçağın ucunun Fransızca’da argo bir tabir olan ‘dada’ kelimesine denk gelmesiyle seçilmiştir.

Diğer bir rivayete göre ise dada ismi, bir bebeğin ilk sözlerini temsil ettiğini ve çocukçalığı, saçmalığı çağrıştırdığı dadanın anlamsızlık ve mantıksızlık vurgularıyla bağdaştığı için seçildiği söylenmektedir.

Dada akımının kökleri savaş öncesindeki ‘Avant Garde’ yaklaşımına dayanmaktadır. Akım için öncül nitelikte sayılan “anti sanat terimi”, Marcel Duchamp tarafından 1913’te sanat camiasına kabul ettirilmiştir. Kübizm akımının, kolaj ve soyut sanatın gelişimiyle dadaizm akımının kısıtlamalarından kurtulmasına uygun zemin hazırlamıştır.

Dada Hareketi

Dada hareketinin en önemli özelliklerinden birisi sürrealizmin temellerini oluşturup, önünü açmasıdır. Zaten dada akımında yer alan birçok sanatçı sonrasında sürrealist hareket içinde yer alır. Dada hareketi, sanatın her dalına (müzik ve az da olsa mimari vs.) yayılmış ve sanatın her dalında etkili olmuş bir harekettir.

1922 yılı sonrasında etkisini yitirmeye başlayan dada hareketi 20. yüzyılın en etkili akımlarından birisi olmuştur. Dadaizm modernizm düşüncesinin adeta bir parçası yada uzantısı olarak birçok akımın ve anlayışın zeminini hazırlayarak öncüleri olmuştur ve bu sayede sanat tarihi üzerinde de derin bir iz bırakarak büyük bir yere sahip olmuştur…

Dadaizm Temsilcileri

Dada, Dadaizm veya Dadacılık akımın temsilcileri:

• Hugo Ball
• Marcel Duchamp
• Emmy Hennings
• Hans Arp (Jean Arp)
• Raoul Hausmann
• Hannah Höch
• Johannes Baader
• Tristan Tzara
• Francis Picabia
• Huelsenbeck
• George Grosz
• John Heartfield
• Man Ray
• Beatrice Wood
• Kurt Schwitters
• Hans Richter
• Max Ernst
• Salvador Dalí
• René Magritte
• André Breton
• Otto Dix
• Joan Miró
• Raoul Hausmann
• Sophie Taeuber-Arp
• Marcel Janco
• Theo van Doesburg
• Elsa von Freytag-Loringhoven
• Suzanne Duchamp
• Jean Tinguely
• Christian Schad
• Benjamin Péret
• Rudolf Schlichter
• Joan Brossa
• Alice Bailly
• Juliette Roche
• Genco Gülan
• Hans Bellmer
• Anton Räderscheidt
• Georges Hugnet
• Angelika Hoerle
• Leo Junek
• Jeff Wassmann
• Kate Steinitz
• Johann Dieter Wassmann
• Pema Browne
• Marta Hegemann
• Marcel Słodki (Marceli Słodki)
• Dimitri Petrov

Dadaizm Eserleri (Örnekleri)

• Francis Picabia, Balance, (1919)

• Marcel Duchamp, Çeşme (1917)

• Marcel Duchamp, L.H.O.O.Q (1919)

• Man Ray, Cam Gözyaşları (1932)

• Man Ray, Premier Promenade (1912)

• Marcel Duchamp, Prelude to a Broken Arm (1915)

• Man Ray, Dora Marr

• Marcel Duchamp, Nine Malice Moulds (1915)

• Sophie Taeuber-Arp, Composition Dada (1920)

• Kurt Schwitters, Mai 191 (1919)

• Christian Schad, Amourette (Schadography) (1918)

• Max Ernst, Punching Ball or the Immortality of Buonarroti (1920)

• Marcel Duchamp, Büyük Cam (1915–1923)

• Kurt Schwitters, Man soll nicht asen mit Phrasen (1930)

• Kurt Schwitters, Construction for Noble Ladies (1919)

• Max Ernst, The postman Cheval (1932)

• Man Ray, Optical Hopes and Illusions (1928)

• Marcel Duchamp, Bisiklet Tekerleği (1913)

• Francis Picabia, Daughter Born without Mother (1917)

• Otto Dix, Prague Street (1920)

• Man Ray, The Enigma of Isidore Ducasse (1920)

• Kurt Schwitters, Relief in Relief (1945)

• Marcel Duchamp, 50 cc of Paris Air (1919)

• Kurt Schwitters, Merzbau (1937)

• Marcel Duchamp, Bottle Rack (1914)

• Francis Picabia, Optophone I (1922)

• Max Ernst, Katharina Ondulata (1920)

• Marcel Duchamp, To Be Looked at (from the Other Side of the Glass) with One Eye, Close to, for Almost an Hour (1918)

• László Moholy-Nagy, The Olly and Dolly Sisters (1925)

• Sophie Taeuber-Arp, Dada Head (1920)

• Joan Miró, Photo: This Is the Color of My Dreams (1925)

• Marcel Duchamp, Taze Dul (1920)

• Hans (Jean) Arp, Mustache Hat (1932)

• Man Ray, Rayograph (The Kiss) (1922)

• Hans (Jean) Arp, Shirt Front and Fork (1922)

• László Moholy-Nagy, Light Space Modulator (1922-1930)