Doğum Süreci ve Doğuma Hazırlık Felsefeleri

Doğum | Doğum Süreci ve Doğuma Hazırlık Felsefeleri

Doğum, aslında doğal ve normal bir süreçtir ve zorunlu bir durum gerçekleşmediği takdirde müdahale edilmemesi, anne ve bebeğe saygı gösterilmesi gerekir. İki doğum çeşidi vardır biri doğal yollarla kendiliğinden gerçekleşen normal doğumdur diğeri ise sezaryen doğumdur ve anormal durumlarda anneye suni sancılar verilerek cerrahi bir operasyonla bebeği dünyaya getirme şeklidir.

Doğuma hazırlık felsefelerinde genel anlamda kadının kendi doğal yapısını anlaması ve öğrenmesi beklenir.

Kısaca ne kadar bilgi o kadar kolay doğum…

Doğuma Hazırlık Felsefeleri

Dick-Read Felsefesi : Bu felsefeye göre bilinmeyene bağlı yaşanan korkuların gerilime ve gerilimin de ağrıya sebep olduğu söylenir ve bu durum korku-gerginlik-ağrı döngüsü olarak isimlendirilir. Kadının öncelikle kendi içgüdülerini keşfetmesi ve bunun gayet doğal bir süreç olduğu ve gereksiz korkular yaşamaması gerektiği öğretilir. Aynı zamanda Dick Read anne adayına gevşeme ve karın solunum egzersizlerinin öğretilmesini ve gerekli durumlarda bunların uygulanmasını önerir.

HpnoBirthing Felsefesi : Anne adayını fiziksel ve psikolojik olarak doğuma hazırlayan bir hazırlık evresidir. Doğumun normal bir o kadar da doğal ve sağlıklı bir olay olduğunu esas alır. Her kadının kendisi ve bebeği için doğumun en iyi şartlarda içgüdüsel olarak gerçekleştirebileceğini vurgular.

HpnoBirthing felsefesi aynı zamanda Dick-read felsefesinde ki korku-gerginlik-ağrı döngüsünü baz alarak geliştirilmiştir. Ve doğum sürecinde anneye olumlu tutum kazandırmayı hedeflerken, doğumda ağrı olmadığını da vurgular. Bu süreç boyunca gebelik ve doğum ile alakalı kelimeleri olumlu şekilde kullanmayı tavsiye eder, örneğin; hasta yerine gebe, sancı yerine dalga veya çekilme, kasılma yerine baskı, suyun gelmesi (patlatılması yada su kesesinin delinmesi) yerine zarın açılması gibi…

Lamaze (Psikoprofilaksi) Felsefesi : Lamaze felsefesi, Ian Pavlov’un şartlı öğrenme kuramından ve davranışsal psikoloji yaklaşımlarından etkilenmiş bir doğuma hazırlık felsefesidir. Bu felsefeye göre; ağrı, şartlanılmış bir tepkidir ve kadınlara doğum öncesinde ağrı çekmeme, kontrollü kas gevşetme yada solunum egzersizleri de şartlandırılabilir.

Bu metotta doğum öncesi dönemde gebelere verilen eğitimlerde kontraksiyon esnasında nasıl gevşeyebileceği ve bu tekniklere nasıl konsantre olarak uygulayabileceği öğretilir. Ve aynı zamanda bu yöntem sürekli anneye duygusal destek verme üzerine odaklanan bir metottur.

Lamaze felsefesi normal doğumu destekler. Ayrıca doğuma destek verecek bireylerin veya baba adaylarının doğuma katılması gerektiğini ve yoğun bir şekilde emosyonel bir desteğin olması gerektiğini de savunur. Bu şekilde gebeyi ve doğuma destek verecek bireylerin doğal doğum için hazır olmalarını sağlamayı hedeflemektedir.

Lamaze Felsefesi Normal Doğumu Desteklemek Üzere 6 Prensip Tanımlamıştır:

1. Tıbbi olarak gerekmedikçe doğal doğum sürecine müdahale edilmemeli, doğum kendiliğinden başlamalı ve o şekilde devam etmeli, anne ve bebeğe saygı duyulmalı.
2. Doğumu gerçekleştirecek olan anne adayının doğum süreci boyunca hareket etmesine, istediği şekilde pozisyon almasına izin verilmeli.
3. Doğum sürecinde anne adayının sevdiği birey ya da bireylerin orada bulunmasını ve ona destek olması sağlanmalı.
4. Doğumun gerçekleştiği süre boyunca gerekmedikçe rutin uygulamaların yapılmaması gerekir.
5. Doğumu gerçekleştiren anneye sırt üstü pozisyon verilmemeli ve doğumda yarı oturma, çömelme, diz üzerinde durma ya da dört ayak şeklinde durarak itme işlemi gerçekleştirilmeli.
6. Anne ve bebek doğum sonrasında anne-bebek bağlanmasını sağlamalı ve emzirmenin desteklenmesi gerekli bunun içinde anne ve bebeğin ayrı yerlerde kalmaması gerekir. Emzirme için herhangi bir zaman sınırlaması koyulmamalı.

Bradley Felsefesi : Doğumda gereksiz müdahalelerden kaçınarak normal ve doğal yollardan hazırlamayı hedefler.

• Gebelik boyunca iyi beslenme, egzersiz ve ağrıyı gidermek için derin relaksasyon tekniklerini öğretme görüşünü savunur.
• Anne adayının eşinin doğum koçu olarak doğuma katılmasının doğumu kolaylaştıracağını savunur.
  Gevşemede beyin-beden arasında ki ilişki vurgulanır.
• Baba adaylarına ise nasıl doğum koçluğu yapacağı, eşine nasıl destek vereceği ve ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağı öğretilir.
• Bebeğe zarar verebileceği öngörüldüğü için tıbbi müdahalelerden kaçınılması gerektiği savunulur.
• Ağrıyla baş etme yöntemi olarak ilaç kullanımına veya müdahalelere izin vermez, solunumun kontrol altına alınması gerektiğini ve genel vücut rahatlığını destekler.

Bradley Felsefesine Göre Doğum Yapan Kadının Gereksinimleri:

• Sessizlik, sakinlik
• Karanlık, yalnızlık
• Gözlerini kapalı tutmak ve uyku görünümünde olmak
• Doğumun birinci evresi boyunca fiziksel rahatlık
• Fiziksel gevşeme
• Kontrollü solunum

Kitzinger Felsefesi : Kitzinger felsefesinin temelinde kadına normal bir zamanda davranıldığı gibi doğal davranılması gerektiği yatar.

• Gebenin doğum esnasında gevşeme ve solunum ile doğum ağrılarını kontrol altına alması hedeflenmiştir.
• Gebelik ve doğum süreci emosyonel ve fiziksel bir stres kaynağı olduğundan dolayı anne adaylarına bu dönem boyunca duygularını ifade etme şekillerini öğretmeye çalışır.
• Beden imgesi, gevşeme teknikleri ve özel solunum egzersizleri üzerinde durur.
• Kontraksiyonlarla uyum sağlanması gerektiğini, kontrol ve konsantrasyon ile ağrılara aktif bir biçimde yanıt verme felsefesini benimsemiştir.
• Abdominal gevşeme ve göğüs solunumu ile gebenin doğum sürecini anlamını ve doğuma hazırlıkta duygusal hafızanın kullanılmasını amaçlar.

Farkındalığa Dayalı Doğum ve Ebeveynlik : Bu metotun temelinde farkındalık oluşturmak ve doğal doğum yatar.

Meditasyon, yoga, odaklanma, solunum, stresle baş etme ve grup diyalogları gibi etkinlikler farkındalığa dayalı doğum ve ebeveynlik metodunun başlıca başvurduğu yöntemlerdir.

Farkındalık oluşturmak bu süreçte gözlem yapma yeteneğini geliştirir, vücuttaki mental ve fizyolojik değişikliklerin farkına varmayı sağlar. İstendik duruma ulaşmayı hedefler.

Bu yöntem anksiyeteyi, depresyonu ve kronik ağrıları azaltarak yaşam kalitesini arttırır ve uykuyu düzenler.

Odent, Balaskas ve England Felsefesi : Odent; doğumun içgüdüsel bir olay olduğunu ve doğumun doğal fizyolojik sürecinin bozulmaması gerektiğini savunur. Bu savunmasını da hayvanların doğum yapacağı zaman kendilerine güvenli ve yalnız kalabilecekleri bir yer seçmeleri durumuna benzeterek destekler.

Bu felsefede yer alan Balaskas, İngiliz doğum eğitimcisi olan Janet Balaskas’ın ilk olarak 1982’de kullanmış olduğu terimleri olan “aktif doğum” ve “aktif doğum hareketleri” düşüncelerini savunur. Doğum esnasında ayakta dik pozisyonda durmanın yer çekimin yardımıyla doğumun ilerleyip kolaylaşacağını ve aynı zamanda da ağrının daha az hissedileceği fikrini savunmaktadır.

Pam England ebe, hemşire, doğum eğitimcisi ve doğum terapistidir. Eğitimlerinde doğumu adeta bir sanat olarak işlemiştir. Anne-baba adaylarından geçmişteki doğum deneyimlerini, korku, gereksinimlerini ve isteklerini resim yaparak, çizerek, rol yaparak ifade edip o şekilde anlatmalarını istemiştir.

Leboyer Metodu : Doğum bebek için travmatik bir olay olarak görülür ve yenidoğan için olabildiğince zararsız bir doğum olması gerektiğine inanılır. Bunun içinde doğum sürecinde bulunan rutin durum, işlem ve ortamdan kaçınılarak bebeğin ağrı ve travmaları azaltılır. Kuvvetli ışık, gürültü, bebeğin doğduğu sırada poposuna vurulması, bebeğin solunumu henüz başlamamışken umbilikal kordun kesilmesi gibi durum ve ortamlardan kaçınılır ve doğumun zararsız hale getirilmesini savunur. Doğum odasının yenidoğan için uygun hale getirilmesi ve doğum sonrasında da yenidoğan bebeğin sıcak battaniyeye sarılması gerektiğini önerir.

Sezaryen doğum oranlarının olabildiğince düşürülmesi ve doğumun doğal, normal doğum şekline yönlendirmek için farklı eğitim çeşitleri bulunmaktadır. Her anne-baba adayı kendilerine uygun olan beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayacak olan eğitim paketini seçmeleri gerekmektedir. Destekleyici bakım alan anne adaylarının bu süreçte yaşadıkları doğum korkuları, anksiyete, doğum ağrıları ve doğum süreleri azalır. Doğumdan memnuniyet artar ve doğumu kadınların hayatlarının en güzel deneyimleri arasına sokarak yaşamlarına olumlu katkılar sağlar.