Tipografi Nedir ? | Tipografinin Unsurları

Tipografi Nedir ? | Tipografinin Unsurları

Tipografi

Tipografi kelimesinin kökeninde, Yunanca “typos” ve “graphein” kelimeleri bulunmaktadır. Typos, biçim; graphein ise yazmak anlamındadır. [1] Emre Becer’e göre de terim, ilk olarak matbaanın mucidi olarak tanınan Gutenberg’in metal harflerini tanımlamak için kullanılmıştır. [2] 15.yy’dan günümüze kadar grafik tasarım ve matbaa alanında yaşanan gelişmeler tipografi kelimesinin anlamını değiştirmiştir.
Baines ve Haslam, “Yazı ve Tipografi” adlı çalışmalarında tipografiyi mekanik bir işaretler sistemi ve aynı zamanda dilin düzenlenmesi olarak tanımlarken, son derece geniş bir alan olan tipografinin kesinleşmiş bir tanımın bulunmadığının ve var olan tüm tanımların sürekli geliştirilmesi ve uygulama alanı ile ilişkilendirilmesi gerektiğinin altını çizmişlerdir. [3]
Emre Becer “İletişim ve Grafik Tasarım” adlı kitabında tipografiyi tüm baskı yazıları ve noktalama işaretlerinin sanatsal ve tasarıma dayalı özellikleri ile üretim teknolojilerini konu alan bir uzmanlık alanı olarak tanımlamaktadır. [2]
Tipografi, izleyiciye sözel mesajları iletmek üzere tasarlanmış harfler, rakamlar ve noktalama işaretlerinden oluşan tüm yazıların çeşit ve büyüklüklerinin seçimi; bu yazılarla oluşturulan metinlerdeki satır ya da satır uzunluklarının belirlenmesi; satır, kelime ve harf aralarındaki boşlukların düzenlenmesi sanatı ve tekniğidir. Bir tasarım ürününde ya da sayfa düzeninde yer alan yazıların görsel yapısının biçimlendirilmesi ve bu yazıların organizasyonu da tipografinin konusunu oluşturmaktadır.

Tipografinin Unsurları

“Glif” denen yazı karakterleri ya da semboller bir sayfaya yerleştirilirken bitmiş ürünün görsel güzelliğini belirleyen bir dizi faktör söz konusudur. [4]

• Yazıyüzü
  Çoğu zaman “font” terimi ile değişimli olarak kullanılan yazıyüzü aslında her biri kendine has bir ağırlık, genişlik, eğim ve diğer özellikler taşıyan fontların bir toplamıdır. Yaygın örneklerinden Helvetica ve Times New Roman gerçekte yazıyüzüyken Helvetica Neue 75 Bold gibi alt kümeleri fonttur. [4]
• Yazı Rengi
  Geleneksel renk anlayışlarından farklı olarak tipografide bu terim, sayfada ki beyaz alan ile harflerin koyuluğu ya da açıklığı arasında ki dengeye işaret eder. [4]
• Boşluk
  Tipografide glifler arasında ki boşluk, genellikle onlar kadar önemlidir. Karakterler arasındaki boşluk (karakter aralığı), kelimeler arasındaki boşluk (kelime aralığı), satırlar arasındaki boşluk (satır aralığı) gibi boşluk türleri vardır. Tasarımcı bu değişik boşluk türlerini ayarlayarak okurun yazılı metni kolayca okuyup mesajını kavrama yetisini etkileyebilir. Bir sayfadaki sözcüklerin sunumunun sözcükler kadar, hatta bazen daha önemli olduğu durumlar söz konusudur. [4]

Tipografi Örnekleri

KAYNAKÇA

[1] Graphic design – Wikipedia
[2] Emre Becer (2015), İletişim ve Grafik Tasarım, 10. Baskı, Dost Kitabevi Yayınları.
[3] BAINES, P. ve HASLAM, A. (2002). Type & Typography. Hong Kong: Laurence King Publishing Akt. Dokuz Eylül Üniversitesi , Doktora Tezi, Çınla YÜCEBAŞ.
[4] ERİC Grzymowski, (2019) Sanat 101, Çeviren: Orhan Düz, Say Yayınları 8. Baskı, Topkapı-İstanbul.